‹‹Broken››
Υπάρχει μια λέξη στα αγγλικά που περιγράφει μια σαφέστατα δυσάρεστη αλλά καθόλου εύκολα επεξηγήσιμη κατάσταση που μπορεί να βιώσει ο άνθρωπος. Χρησιμοποιείται με τον εξής τρόπο: "I'm broken". Στα ελληνικά πώς θα το μεταφράζαμε αυτό; "Είμαι σπασμένος", "είμαι διαλυμένος", "είμαι κομμάτια"; Προσωπικά, τα παραπάνω με παραπέμπουν είτε σε κούραση είτε σε μεθύσι. Μου έκανε εντύπωση, λοιπόν, που δεν υπάρχει αντίστοιχη φράση ή κατάλληλος τρόπος μετάφρασης στα ελληνικά. Στην προσπάθειά μου να βρω την έκφραση που αρμόζει στην κατάσταση αυτή, έβαλα τον εαυτό μου στην διαδικασία να ανακαλύψει τι πραγματικά σημαίνει αυτή η λέξη, ποια συναισθήματα κρύβει από πίσω της και πως φτάνει κάποιος στο σημείο να τη χρησιμοποιήσει για να περιγράψει πως νιώθει.
Δεν θα μιλήσω για ετυμολογίες και σημασιολογίες από λεξικά και βιβλία. Θα μιλήσω με βάση τη δική μου αντίληψη και πρόσφατη εμπειρία. Αν μπορώ να συσχετίσω τη λέξη "broken", ως κατάσταση, με μια άλλη θα ήταν το "κενός". Ναι, δεν είναι συνώνυμα γραμματικά αλλά περιγράφουν άρτια την ίδια κατάσταση. Όταν νιώθεις "broken", τα κομμάτια μέσα σου που συντελούν το ποιος είσαι, τι σκέφτεσαι, τι νιώθεις, σπάνε, απομακρύνονται μεταξύ τους, χάνονται. Τι έχει μείνει στη θέση τους; Κενό. Ακούγεται παράδοξο γιατί εξακολουθείς να νιώθεις και να σκέφτεσαι. Συναισθήματα και σκέψεις γεμάτες αρνητισμό που σε απομακρύνουν ακόμη περισσότερο από αυτό που ήσουν και πασχίζεις να ξαναβρείς. Μα στη θέση του, κενό.
Κάποιοι λένε ότι ακόμη και στις χειρότερες στιγμές μας είμαστε ο εαυτός μας. Το καλό και το κακό βρίσκεται μέσα μας. Μα όταν έχεις βάλει σκοπό να κατακτήσεις την καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου και να την κάνεις κυρίαρχη πρέπει να κατευνάσεις την κακή σου πλευρά, να την χαλιναγωγήσεις, όχι να την πολεμήσεις. Εσύ επιλέγεις ποιος θες να είσαι χωρίς να απαρνιέσαι ποιος είσαι τώρα. Και αυτό με παραπέμπει στην αρχική μου απορία ως προς την ελληνική μετάφραση της λέξης "broken". Αυτή την φορά όχι προσδιορίζοντας την κατάσταση αλλά τον ίδιο τον άνθρωπο. Όταν νιώθεις ότι τα πολλαπλά χτυπήματα που έχεις δεχτεί, εξακολουθούν να σπουν κομμάτια μέσα σου. Και τα σπασμένα κομμάτια προκαλούν πληγές, που εύκολα δεν κλείνουν. Σημάδια έχεις πολλά. Αυτά δεν πονούν. Ίσα ίσα, είναι μαθήματα ζωής. Οι πληγές πονούν. Και μπορεί και ο πόνος να είναι δάσκαλος μεγάλος, μα ο μαθητής δεν καταλαβαίνει πάντα το όφελος της μάθησης και δεν την κατακτά εύκολα. Μένει με τις πληγές του και τα σπασμένα του κομμάτια, όσα μπορέσει να βρει, τουλάχιστον, από τα διασκορπισμένα, στην προσπάθεια του να τα κολλήσει ξανά. Κάπως έτσι είμαστε κι εσύ κι εγώ.
Με αυτό τον τρόπο, όπως φαντάστηκα ότι θα γίνει, αναπτύσσοντας αυτό το κείμενο, συνειδητοποίησα ποια λέξη θα χρησιμοποιούσα για να μεταφράσω το "broken". Ίσως να λέγαμε "είμαι πληγωμένος", μα αυτή η λέξη δεν αρκεί για μένα να περιγράψει όσα σημαίνει το "broken". Η κατάλληλη λέξη για μένα είναι "κατακερματισμένος". Ναι, δεν είναι τόσο συνηθισμένη. Δεν είναι μια λέξη που χρησιμοποιούμε στην καθομιλουμένη. Συναντάται κυρίως στην Λογοτεχνία και λόγω θεωρητικής κατεύθυνσης στο σχολείο, την έχω χρησιμοποιήσει αρκετά και της έχω μια αδυναμία. Επομένως ξέρω ότι είναι η λέξη που αρμόζει περισσότερο. Όχι μόνο επειδή έχουν την ίδια σημασία (αυτός που έχει διασπαστεί σε πολλά μικρά κομμάτια) αλλά ακόμη και ηχητικά εκφράζουν την ίδια βαρύτητα.
Τώρα που βρέθηκε η λέξη που έψαχνα θα προσπαθήσω να κάνω μια σύνοψη ενός φαινομενικά αποδομημένου κειμένου και να καταλήξω στο τελικό νόημα που, ακόμη, ούτε εγώ γνωρίζω. Ξεκίνησα λέγοντας ότι όταν νιώθεις "broken", κατακερματισμένος, νιώθεις πως χάνεις τον εαυτό σου ή τουλάχιστον το πρότυπο του εαυτού σου, της καλύτερης εκδοχής σου που προσπαθείς να κατακτήσεις. Επόμενως, αυτό που αντιμετωπίζεις είναι ο πραγματικός σου εαυτός και είναι λογικό. Πώς να ξεφύγεις από τον ίδιο σου τον εαυτό; Μη το πολεμάς λοιπόν. Είναι κομμάτι σου. Σ' αυτή την περίπτωση, το μόνο που σου έχει απομείνει. Μη προσπαθείς να το αποβάλεις τελείως και με μιας. Μπορείς να το αναχαιτίσεις, να το κάνεις να υποχωρίσει από μόνο του.
Σκέψου μόνο ότι μετά από πολλά χτυπήματα και αρνητισμό, έχεις εκπαιδεύσει τον εαυτό σου να στεναχωριέται και να σκέφτεται μονίμως αρνητικά. Γι' αυτό και, πολλές φορές, δεν μπορείς να εξηγήσεις για ποιο λόγο νιώθεις ετσι. Απλώς νιώθεις. Πρέπει, λοιπόν, να αναδιοργανώσεις την εκπαιδευτική διαδικασία. Αν δεν εξισσοροπήσεις όλον αυτό τον αρνητισμό με θετικότητα, δεν πρόκειται να υποχωρήσει. Μικρές θετικές σκέψεις και συναισθήματα παρακινούμενα από πράξεις αγάπης για τον εαυτό σου και τους άλλους, σε καθημερινή βάση, θα κάνουν αισθητή αλλαγή μέσα σου. Μη περιμένεις από τους άλλους να κάνουν τη δουλειά για 'σένα. Οι άλλοι μπορούν να σε βοηθήσουν να βρεις κάποια κομμάτια σου, να σου δείξουν προς τα πού να ψάξεις. Είναι, όμως, δική σου δουλειά να τα φυλάξεις και, ύστερα, να τα κολλήσεις. Μα είναι μάταιο να πασχίζεις να κολλήσεις τα σπασμένα. Βρες υλικά καλύτερα, πιο ανθεκτικά και φτιάξε από τα παλιά κάτι καινούριο, άτρωτο σε ύπουλα χτυπήματα. 'Αλλωστε: "Το μυστικό της αλλαγής είναι να συγκεντρώνεις όλη σου την ενέργεια, όχι στο να μάχεσαι το παλιό, αλλά στο να χτίζεις το καινούριο".
